De wetenschap achter haptotherapie: hoe werkt het eigenlijk?

Haptotherapie wordt steeds vaker genoemd als een effectieve manier om stress te verminderen, beter met emoties om te gaan en meer in balans te komen. Toch vragen veel mensen zich af: hoe werkt het eigenlijk? Wat gebeurt er in lichaam en brein tijdens deze therapie? In dit artikel duiken we in de wetenschap achter haptotherapie en ontdek je waarom voelen zoveel invloed heeft op je welzijn.

De basis van haptotherapie

Haptotherapie is gebaseerd op haptonomie, de leer van het voelen. Waar de psychologie zich richt op gedrag en gedachten, richt haptonomie zich op de gevoelsdimensie van menselijk contact. Het uitgangspunt is dat het lichaam een directe afspiegeling is van hoe je je voelt.

Tijdens haptotherapie leer je luisteren naar lichamelijke signalen. Spanning, ademhaling, houding — het zijn allemaal vormen van communicatie. De therapeut helpt je die signalen te herkennen, zodat je beter begrijpt wat je emoties en lichaam je proberen te vertellen.

De rol van het zenuwstelsel

Wetenschappelijk gezien speelt het autonome zenuwstelsel een belangrijke rol in haptotherapie. Dit systeem regelt onbewuste processen zoals hartslag, ademhaling en spierspanning.

Bij langdurige stress blijft het sympathische deel, het ‘actie’-systeem, voortdurend actief. Je lichaam verkeert dan in een staat van paraatheid. Tijdens haptotherapie wordt juist het parasympathische deel gestimuleerd, het systeem dat zorgt voor rust en herstel.

Door aanraking en aandacht ontspant het lichaam, daalt de hartslag en neemt de spanning af. Dat is niet alleen voelbaar, maar ook meetbaar: onderzoeken tonen aan dat bewuste aanraking stresshormonen verlaagt en het gevoel van veiligheid vergroot.

De kracht van aanraking verklaard

Aanraking is een essentieel onderdeel van haptotherapie. Vanuit wetenschappelijk oogpunt activeert aanraking specifieke tactiele zenuwvezels (de zogeheten C-tactiele afferenten) die direct verbonden zijn met hersengebieden die emoties reguleren, zoals de insula en de amygdala.

Deze vezels reageren niet op harde of oppervlakkige aanraking, maar juist op zachte, aandachtige aanraking. Daardoor ontstaat een gevoel van warmte, veiligheid en verbondenheid, basisvoorwaarden voor herstel en emotioneel evenwicht.

Haptotherapie maakt bewust gebruik van dit fysiologische mechanisme. Het helpt mensen om zich weer open te stellen voor contact, niet alleen met anderen, maar ook met zichzelf.

Emoties en het lichaam: een wederzijdse relatie

Steeds meer onderzoek bevestigt dat emoties niet alleen in het hoofd, maar ook in het lichaam worden ervaren. Angst kan zich uiten als een verkramping, verdriet als een brok in de keel, en blijdschap als een licht en warm gevoel.

Bij haptotherapie in Amsterdam leer je die lichamelijke gewaarwordingen herkennen zonder ze te veroordelen. Door ze te accepteren en er aandacht aan te geven, verminderen ze vaak vanzelf. Dit sluit aan bij recente inzichten in de neurowetenschappen, waaruit blijkt dat het onderdrukken van emoties juist stress versterkt, terwijl bewust voelen ontspanning bevordert, iets waar ook haptotherapie in Amstelveen op is gericht.

Haptotherapie en neuroplasticiteit

Een ander interessant aspect is de invloed van haptotherapie op neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om nieuwe verbindingen te vormen. Door herhaaldelijk positieve lichamelijke ervaringen op te doen, leert het brein nieuwe patronen van veiligheid en vertrouwen aan.

Mensen die lange tijd vooral hebben gereageerd vanuit angst, controle of spanning, kunnen via haptotherapie letterlijk “herleren” dat contact veilig is. Dat proces is subtiel, maar diepgaand: het beïnvloedt niet alleen het denken, maar ook de automatische reacties van het lichaam.

Wetenschap en ervaring hand in hand

Hoewel haptotherapie niet overal even uitgebreid is onderzocht, groeit de wetenschappelijke belangstelling. Verschillende studies wijzen op positieve effecten bij stress, burn-out, trauma en psychosomatische klachten. Toch is de ervaring van de cliënt minstens zo belangrijk als de data.

De kracht van haptotherapie ligt namelijk in het ervaren, iets wat lastig te vangen is in cijfers, maar essentieel voor herstel. Wetenschap en gevoel vullen elkaar hier aan: de één verklaart wat de ander laat ervaren.

Een vernieuwende kijk op balans

Haptotherapie laat zien dat herstel niet alleen via het hoofd verloopt, maar juist via het lichaam. Door de verbinding tussen brein, zenuwstelsel en gevoel te herstellen, ontstaat innerlijke rust en helderheid.

De wetenschap biedt steeds meer inzicht in waarom dat werkt, maar de essentie blijft eenvoudig: als je leert voelen, kan je lichaam je gids zijn. En dat is precies waar haptotherapie om draait, terug naar het natuurlijke evenwicht tussen denken, voelen en zijn.